Oglądały ją miliony. "Co dzień ktoś skakał mi do gardła"

Uważano ją za wyniosłą i dumną, a część jej młodszych koleżanek do dziś pamięta, że dała im niezłą szkołę. Zawsze jednak była "jakaś". I do wszystkiego doszła ciężką pracą, bo podobnie jak urody, nie brakowało jej siły charakteru i determinacji. W latach 50. i 60. stała się wzorem niezależnej kobiety. Wbrew temu, jak ją wychowywano. Obejrzyj galerię i poznaj historię jednej z największych osobowości polskiej telewizji.

Te programy kochała Polska. Zniknęły z anteny TVP

Urodziła się 20 czerwca 1925 r. w Kołomyi (dzisiejsza Ukraina). Chodziła do żeńskiej szkoły podstawowej, gdzie w cenie była dyscyplina i porządek. Do wybuchu wojny mieszkała w lwowskim internacie, prowadzonym przez siostry felicjanki, w którym nie było miejsca na żadne wybryki. Podobało jej się tam do tego stopnia, że sama przez krótką chwilę rozważała pójście do zakonu, co – jak czas pokazał – było kompletnie chybionym pomysłem.

Gdy skończyła 14 lat, w jej spokojne i poukładane życie wdarła się wojna, której ofiarą padł ukochany ojciec, Antoni (zginął prawdopodobnie w bitwie pod Kutnem we wrześniu 1939 r.). Edukację w czasie okupacji przyszło jej kontynuować w typowej ukraińskiej "dziesięciolatce", do tego koedukacyjnej. Tym ostatnim faktem nie była zachwycona, ale jeszcze bardziej zapewne przeszkadzałoby to jej matce Aleksandrze Zajączkowskiej. Dlatego Irena trzymała to długo w tajemnicy. Maturę zdała już w Krakowie, gdzie obie kobiety przygarnęła kuzynka ojca.

Młoda Irena przyciągała spojrzenia płci przeciwnej, ale wiedziała, że najpierw chce sama coś osiągnąć, a nie polegać na "silnym męskim ramieniu". Już wtedy przeczuwała, że jej barki są równie mocne, jeśli nie mocniejsze. Zaraz po wojnie zaczęła pracę jako maszynistka w "Echu Krakowa". Nie było to spełnienie marzeń, ale potraktowała to zajęcie jako trampolinę do realizacji ambicji.

Zza maszyny do pisania szybko ruszyła w teren i doskonale sprawdziła się jako reporterka. Okazało się, że świetnie radzi sobie także z redagowaniem tekstów. Jej skrót wyjątkowo sążnistego przemówienia ówczesnego szefa radzieckiej dyplomacji Wiaczesława Mołotowa przeszedł do historii i przyniósł jej ofertę pracy w stolicy. Traf bowiem chciał, że świadkiem jej operatywności i skuteczności był Tadeusz Zabłudowski, ważny redaktor "Głosu Ludu". To on odpowiadał za jej przeprowadzkę do Warszawy.

– Przeniesie się pani na warszawską uczelnię, także będzie pani pracowała w nocy, a mieszkanie wynajmiemy – zdecydował. Od czasu, kiedy przepisywała cudze teksty, do momentu, gdy uznano ją za obiecującą dziennikarkę prasową, minęły zaledwie dwa lata. Zajmowała się nie tylko typowymi newsami, ale także wydarzeniami kulturalnymi i sprawami zagranicznymi. Trzeba było kolejnych czterech lat, by upomniało się o nią również i radio.

Rzuciła się w wir pracy, by uporać się z żałobą po śmierci matki. Praca na antenie spełniła wszystkie jej oczekiwania i okazała się wielką miłością Ireny. Była przekonana, że znalazła się już w miejscu, w którym zawsze chciała być. Dlatego też, gdy nieoczekiwanie padła kolejna propozycja, tym razem z telewizji, wcale nie była do niej nastawiona entuzjastycznie. Do jej przyjęcia nakłoniła ją dopiero pomysłodawczyni programu "Tele-Echo", ambasadorowa Mira Michałowska (późniejsza autorka scenariusza "Wojny domowej").

Irena Dziedzic bardzo ją szanowała. – Stanowi niepojęty wyjątek wśród pań z dyplomacji, skądinąd słusznie zwanej ludową – wspominała. Po korytarzach krążyła anegdota, że pani Mira użyła w dyskusji nietypowego argumentu, mówiąc, że… "i tak nikt nie będzie tego oglądał". Nie mogła się bardziej pomylić. Słowa, które zapowiadały jej program: "Nie poznalibyście ich, gdyby nie 'Tele-Echo'", okazały się prorocze. W godzinach emisji przed odbiornikami zasiadały miliony telewidzów.

Mimo złych doświadczeń prowadziła bujne życie towarzyskie i szybko stała się wdzięcznym obiektem plotek. Po nieudanym małżeństwie z inżynierem mechanikiem Januszem Bałabanem była związana m.in. z gwiazdorem TVP, Janem Suzinem. Ale najwięcej emocji budził jej romans z żonatym wtedy z Katarzyną Łaniewską aktorem Ignacym Gogolewskim. Dla niego jej serce zabiło szybciej, była gotowa spróbować życia, do którego przygotowywano ją w latach młodości, spędzonych we Lwowie.

– Wychowano mnie tradycyjnie, na przyszłą żonę i matkę – wspominała. Bywała na wszystkich jego spektaklach, dawała powody do plotek, czekając na niego po przedstawieniach… Choć zwykle to ona w związkach rozdawała karty, tu postanowiła dać ponieść się uczuciu. Zakochani zamieszkali razem (co nie było skomplikowane, gdyż oboje mieszkali w tej samej kamienicy przy ul. Hożej w Warszawie), ale Gogolewski długo ją zwodził. Na koniec zachował się nieelegancko, bo wyprowadził się po angielsku, gdy Irena była akurat w Stanach Zjednoczonych.

Po odejściu z telewizji przez jakiś czas kontaktowała się z wielbicielami za pomocą bloga, na którym komentowała otaczającą rzeczywistość. Przed kilkoma laty jej nazwisko znów pojawiło się na pierwszych stronach gazet, tym razem jednak przy okazji zarzutów o współpracę ze Służbą Bezpieczeństwa (w 2014 r. wygrała sprawę z IPN). Pisano też o ciężkiej sytuacji finansowej dziennikarki, która ponoć żyje z niewielkiej emerytury. Ona – jak na prawdziwą damę przystało – nie komentowała tych doniesień.

Irena Dziedzic zmarła 5 listopada 2018 r. w Warszawie. Została pochowana 14 stycznia 2019 r. na cmentarzu leśnym w Laskach.

W najnowszym odcinku podcastu "Clickbait" pochylamy się nad "Mocnym tematem" Netfliksa, załamujemy ręce nad szokującą decyzją Disney+, rzucamy okiem na "Nową konstelację" i jedziemy do Włoch z "Ripleyem". Znajdź nas na Spotify, Apple Podcasts, YouTube, w Audiotece czy Open FM. Możesz też posłuchać poniżej: