"Czterej pancerni i pies": Co słychać u serialowego Czereśniaka?

Historia życia *Wiesława Gołasa mogłaby być inspiracją dla niejednego filmowego scenariusza. Praca na scenie i przed kamerami była dla niego swojego rodzaju terapią. Miała pomóc w zapomnieniu koszmaru wojny, śmierci ojca – oficera, własnej konspiracyjnej działalności w Szarych Szeregach oraz pobytu w gestapowskim więzieniu. Aktorstwo było dla Gołasa nie tylko pasją, ale i powołaniem. - Od najmłodszych lat pragnąłem, by ludzie, patrząc na aktora, zapominali o swoich troskach i kłopotach, by po prostu mogli się szczerze i serdecznie śmiać - mówił w wywiadzie dla "Polityki". Poznajcie mniej znane szczegóły z życia jednej z najznakomitszych polskich gwiazd kina i telewizji. Zdradzamy kulisy pracy na planie "Czterech pancernych i psa". Co dziś słychać u Wiesława Gołasa? Okazuje się, że aktor bardzo
niepokoi się swoimi kłopotami z pamięcią... KJ/KW*

Wiesław Gołas urodził się 9 października 1930 roku, chociaż w dokumentach widnieje data 4 października. Wszystko za sprawą pijanego organisty, który pomylił się i wpisał błędne dane w metrykę urodzin.

Aktor nie cieszył się długo beztroskim dzieciństwem. Gdy miał 9 lat, wybuchła II wojna światowa. Mały chłopiec musiał szybko dorosnąć...

– Pamiętam, że kiedy wybuchła wojna, ojciec przed odjazdem wsadził mnie na konia i bardzo poważnie poprosił o opiekę nad matką i siostrą Basią. Tata trzymający za uzdę konia, deszczyk, ja na mokrym siodle i szabla, którą nam zostawił, abyśmy mieli się czym bronić. Wziąłem sobie głęboko do serca to zadanie, które mi wtedy powierzył. Potem dostał się do niewoli, ale uciekł z transportu do oflagu i jakiś czas był z nami. Jednocześnie działał w konspiracji, tak jak zresztą moja mama i ja. W końcu straciłem go na dobre: został złapany i wywieziony do obozu w Majdanku, skąd już nie wrócił. Zostałem więc sam z matką i siostrą - wspomina aktor.

Młody Gołas postanowił pójść w ślady swojego ojca, podoficera 2. Pułku Artylerii Lekkiej Legionów, i także pomóc w walce o ojczyznę.

Aktor ukrywał się pod pseudonimem Wilk. Jako 14-latek trafił do hitlerowskiego więzienia w Kielcach za walkę z okupantem. Przeżył tam prawdziwy koszmar.

– Jeden z Niemców przesłuchiwał mnie szczególnie długo, tak, żebym dobrze mógł się przypatrzeć, gdy wybierał dla mnie nahaj z wyjątkowo grubą końcówką.

Gołas spędził w zamknięciu pół roku. Przetrzymywany był w tej samej celi, co wcześniej jego ojciec.

Po wojnie postanowił zostać aktorem. W 1954 roku ukończył Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie, w tym samym czasie debiutując na ekranie w filmie "Pokolenie".

Jedną z najważniejszych produkcji w jego karierze okazała się rola w kultowym polskim serialu.

– "Czterej pancerni i pies" to była wspaniała przygoda. Jako ostatni dołączyłem do załogi Rudego, chyba w 1966 roku. To byli tacy "czterej wspaniali", a ja byłem piąty. Parę lat wyjęte z życia, bieganie z hełmofonem na głowie w upał, padanie, czołganie się, wojskowy dryl. Musieliśmy błyskawicznie wskakiwać do czołgu, ja się bardzo starałem, żeby w te parę sekund być na czołgu i zawsze w końcu zderzałem się z Franciszkiem Pieczką, Gustlikiem. "Tomuś, pieronie zatracony, kaj mi leziesz z tymi kulasami na głowa!", krzyczał na mnie Franek - zdradza Gołas w "Fakcie".

Grany przez Gołasa Tomek Czereśniak był drużynowym wesołkiem, potrafiącym rozbawić wszystkich dzięki swojej grze na akordeonie. Okazuje się jednak, że występy aktora na ekranie wspomagane były przez profesjonalnego muzyka.

- Z harmonii potrafiłem wydobyć prawidłowo maksimum trzy akordy. W "Czterech pancernych" naprzeciwko mnie siedział akordeonista, który grał, a ja po prostu powtarzałem jego ruchy.

"Czterej pancerni i pies", podobnie jak kilka innych polskich serialu (m.in. "Stawka większa niż życie"), trafili na ekrany za naszą wschodnią granicę. Publiczność oszalała na punkcie załogi Rudego 102, o czym Gołas przekonał się na własnej skórze podczas jednej z podróży.

- "Czterej pancerni" byli niesłychanie popularni również w ówczesnym Związku Radzieckim. Kiedyś na lotnisku w Moskwie żołnierz w ogóle nie sprawdził mi paszportu, ponieważ rozpoznał we mnie Tomka Czereśniaka.

Kiedyś kultowi, dziś pod ostrzałem. Serialowi "Czterej pancerni i pies" zarzuca się, że fałszuje prawdę historyczną. Gołas broni jednak produkcji.

- Większość PRL-owskich filmów dotyczących II wojny fałszowała prawdę, "Pancerni" nie odstawali od normy. Są tam raczej przemilczenia niż kłamstwa. Jeśli więc wówczas podjęliśmy decyzję, by w tym filmie wystąpić, to nie możemy teraz udawać, że nas tam nie było. Dziś już wiadomo, że niektóre sprawy wyglądały inaczej, a mimo to serial jest niezmiernie popularny. Dlaczego? Myślę, że jest po prostu ciepły, łagodny, zabawny - zapewniał aktor w rozmowie z "Super Expressem".

W ciągu swojej kariery aktor pojawił się w ponad stu produkcjach. Sympatię widzów zaskarbił sobie głównie doskonałymi kreacjami komediowymi.

Trudno byłoby wymienić wszystkie znane filmy i seriale z jego udziałem. Widzowie kojarzyć go mogą z ról m.in. w "Żonie dla Australijczyka", "Rękopisie znalezionym w Saragossie", "Kapitanie Sowie na tropie", "Brunecie wieczorową porą", "Czterdziestolatku" i oczywiście "Alternatywach 4".

Gołas ma też duże dokonania na niwie kabaretowej. Podziwiać go można było chociażby w skeczach Kabaretu Dudek czy Kabaretu Starszych Panów.

W tym roku Wiesław Gołasskończył 82 lata. Jego ostatnią ekranową rolą był występ w spektaklu telewizyjnym "Przygody Sindbada Żeglarza" w 2008 roku.

W najnowszym wywiadzie dla "Świata Seriali" aktor przyznaje, że jest zaniepokojony stanem swojego zdrowia.

- Muszę z przykrością stwierdzić, że czasem jest mi głupio, bo nie poznaję wszystkich swoich kolegów - mówi aktor, dodając, że ma nawet kompleks z tego powodu, że niektóre nazwiska i twarze rozpłynęły się w jego pamięci na zawsze.

- Miałem wspaniałych przyjaciół w młodości, ale zgubiliśmy się gdzieś w świecie, straciliśmy ze sobą kontakt. Oni mnie pamiętają, bo widzieli moje filmy, czytają wywiady ze mną, przychodzili do teatru i czasem się na mnie obrażają, gdy nie mogę sobie przypomnieć ich imienia czy jakiejś konkretnej sytuacji ze wspólnej przeszłości - dodaje aktor.

Mimo długiej i owocnej kariery Wiesław Gołas wciąż czuje niedosyt.

- Tyle rzeczy przeleciało. Niby taki utalentowany byłem, a mam poczucie, że nie wykorzystałem tego. Do siebie mam największe pretensje - tyle tego miałem, ale już nie zdążę wykorzystać. Jaśka z "Wesela", o którym marzyłem, nigdy nie zagrałem i już nie zagram, bo mógłbym być jego dziadkiem.