"Za zamkniętymi drzwiami" - serial o II wojnie światowej

Na podstawie książki Laurence'a Rees'a "Za zamkniętymi drzwiamizamkniętymi drzwiami. Kulisy II wojny światowej" powstał serial BBC, który emitowany jest od poniedziałku przez TVP. Autor - dyrektor redakcji filmów historycznych BBC - przedstawił historię światowego konfliktu przez pryzmat wydarzeń w Polsce.

Zdaniem Reesa, to właśnie przemilczana lub przedstawiana dotąd w zachodnich mediach w fałszywym świetle historia Polski stanowi klucz do zrozumienia kulisów II wojny światowej - związków Sowietów z nazistami i powojennych losów narodów Europy Wschodniej.

Rees wiele miejsca poświęca paktowi Ribbentrop-Mołotow i agresji sowieckiej na Polskę 17 września 1939 roku. Obszernie opisuje politykę radziecką wobec Polaków - deportacje, egzekucje, planowe wyniszczanie inteligencji, dokumentując swoje wywody relacjami świadków. Wiele miejsca poświęca sprawie polskich oficerów, którzy zginęli w Katyniu.

"Ważne jest, by zrozumieć, w jaki sposób Sowieci sprawowali władzę okupacyjną nad wschodnią Polską w latach 1939-41. Tamte wydarzenia - tortury, bezpodstawne aresztowania, deportacje, zabójstwa - pokazują fundamentalne pokrewieństwo natury stalinizmu i nazizmu" - pisze Rees, dodając, że znając doświadczenia okupowanych od 17 września terenów Polski, Churchill i Roosvelt nie mogli żywić złudzeń, że los krajów pozostawionych po wojnie w radzieckiej strefie wpływów będzie lepszy. Najbardziej emocjonalne fragmenty książki dotyczą jednak problemów współpracy aliantów ze Stalinem oraz ustalania powojennego ładu w Europie. Rees szczegółowo przedstawia kolejne etapy wycofywania się zachodnich sojuszników z podjętych wcześniej zobowiązań wobec Polaków, opisuje też udział polskich żołnierzy w walkach u boku aliantów na wszystkich frontach m.in. podczas bitwy o Anglię i na Monte Cassino. Rees pisząc o tym, jak kraje Europy Środkowo-Wschodniej stały się przedmiotem handlu w trakcie rokowań Roosvelta i Churchilla ze
Stalinem, akcentuje fakt, że zachodni politycy, broniąc interesów swych krajów bardzo łatwo poświęcili niedawnych sojuszników.

Polscy historycy pisali o II wojnie światowej w tym duchu już od dawna, jednak sam Rees przyznaje: do świadomości obywateli krajów zachodnich dotąd nie dotarła prawda o fakcie, że ich przedstawiciele na mocy traktatu jałtańskiego pozostawili sporą część Europy na pastwę reżimu nie bardziej humanitarnego od III Rzeszy.

Na podstawie książki BBC zrealizowało sześcioodcinkowy serial, którego pierwszy odcinek wyemitowany został w poniedziałek przez pierwszy program TVP. Od wtorku kolejne odcinki serialu są też sprzedawane jako dodatek do "Gazety Wyborczej".

Laurence Rees jest dyrektorem redakcji programów historycznym BBC. Jest też autorem kilku książek m.in. "Auschwitz - ostateczne rozwiązanie", "Hitler i Stalin - wojna stulecia", "Kaci i ofiary. Okrucieństwa II wojny światowej i ich sprawcy". Książka "Za zamkniętymi drzwiami. Kulisy II wojny światowej" ukazała się w Polsce nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka.