Stres przed maturą — dlaczego go odczuwasz i jak sobie z nim poradzić?

Okres przygotowań do matury jest wyjątkowo stresujący. Dla uczniów to pierwszy tak duży egzamin oraz zadanie, które wymaga dużej dyscypliny i samodzielności. Jak radzić sobie z przedmaturalnym stresem i czuć się lepiej w tym całym zamieszaniu związanym z maturą?

Przygotowanie do matury (sprawdź ofertę księgarni internetowej taniaksiazka.pl) wymaga wielu poświęceń i tylko uczniowie wiedzą najlepiej, ile długich godzin muszą spędzić nad książkami, by przyswoić cały materiał. Często od matury zależy to, czy dostaną się na wymarzone studia i będą mieli szansę na zdobycie pracy swoich marzeń. Jeśli dodamy do tego naciski ze strony nauczycieli i rodziców oraz trudności z niektórymi przedmiotami, możemy spodziewać się jednego — dużego stresu, który na niektórych uczniów działa wręcz paraliżująco. Dobra wiadomość jest taka, że stres można oswoić i zmniejszyć. Jak to zrobić?

Każdy odczuwa stres, bo to naturalna reakcja organizmu na obciążenia psychiczne i fizyczne. Pierwotnie stres był dla człowieka bardzo cenny, a nawet potrafił uratować życie — wprowadzał organizm w tryb działania "na wysokich obrotach" i pozwalał uniknąć zagrożenia. Dodawał energii, działał mobilizująco i pozwalał na ucieczkę lub skuteczną obronę. Dziś nasze mózgi (wciąż "myślące" schematami sprzed tysięcy lat) mylą codzienne sytuacje — np. obciążenie pracą lub nauką — z sytuacją stanowiącą realne zagrożenie. To sprawia, że odczuwamy długotrwały stres, którego nie możemy się pozbyć. Jeśli dodatkowo wyobrażamy sobie czarne scenariusze i unikamy działania, tylko "dokarmiamy" nasz stres, który przybiera coraz większe rozmiary — a nam coraz trudniej jest sobie z nim poradzić.

Ludzie różnie reagują na stres. Dla niektórych ten stan, choć niezbyt przyjemny, jest bardzo motywujący — sprawia, że dają z siebie wszystko i świetnie sobie radzą. Inni niestety wprost przeciwnie — zapominają o wszystkim, co wiedzą i nie potrafią myśleć jasno. W efekcie nawet najlepiej przygotowana osoba zapomina o informacjach, które posiada i nie umie poradzić sobie nawet z prostymi zadaniami.

Długotrwały stres jest szkodliwy dla naszego zdrowia, może negatywnie wpłynąć na naszą psychikę i sprawić, że nie wykorzystamy w pełni naszej wiedzy i potencjału. Na dodatek może działać na inne obszary naszej codzienności — na przykład na relacje z rodziną i przyjaciółmi. Osoby zestresowane stają się drażliwe, zamknięte w sobie, krytycznie nastawione i przemęczone. Dlatego po zauważeniu u siebie oznak stresu, warto zacząć działać i wprowadzić w życie kilka sposobów radzenia sobie z nim.

Przed maturą mamy niewiele wolnego czasu, natłok obowiązków i zwykle niewielkie możliwości wypoczynku, dlatego warto każdego dnia znaleźć choć chwilę na jeden lub kilka punktów z poniższej listy. Aby przed maturą odczuwać mniejszy stres, warto:

• Poważnie potraktować przygotowanie do matury. Solidne powtarzanie wiadomości i świadomość, że masz odpowiednią wiedzę, zapewni Ci większy spokój. Jeśli dobrze poznasz układ arkusza egzaminacyjnego oraz wymagania, mniej rzeczy będzie w stanie Cię zaskoczyć.

• Stworzyć plan, który da Ci poczucie kontroli. Ułóż sobie plan nauki, dzięki czemu zyskasz pewność, że zdążysz przerobić cały potrzebny materiał i niczego nie pominiesz. Dobry plan sprawi także, że będziesz mieć więcej wolnego czasu, a naukę rozłożysz na rozsądne, małe porcje.

• Zadbać o wartościowy wypoczynek offline. Po nauce daj swojemu organizmowi zrelaksować się bez elektroniki. Przeglądanie social mediów lub oglądanie serialu, sprawia nam przyjemność, jednak nie ma nic wspólnego z prawdziwym wypoczynkiem. Spędź trochę czasu w ogrodzie, zabierz psa na spacer, poczytaj książkę, spotkaj się z przyjaciółmi. Dzięki temu Twój mózg będzie mógł odetchnąć po wysiłku, jakim jest dla niego nauka.

• Dobrze się odżywiać. Prawidłowa dieta sprawia, że czujemy się lepiej, a nawet obniża poziom kortyzolu, czyli poziomu stresu. Być może przyrządzanie kolorowych sałatek lub pysznych smoothie stanie się dla Ciebie sposobem na wypoczynek po nauce?

• Spać 7-8 godzin dziennie. Nastolatki uwielbiają zarywać noce, jednak warto pamiętać, że nauka jest dla naszego mózgu niemałym wyzwaniem i warto dać mu trochę wytchnienia. Postaraj się spać 7-8 godzin na dobę, by Twój organizm mógł się zregenerować. Co więcej, podczas snu nasz mózg porządkuje zdobyte informacje, co również jest ważnym etapem nauki.

• Ruszać się każdego dnia. Aktywność fizyczna to jeden z najlepszych sposobów na obniżenie poziomu stresu. Kiedy pogoda dopisuje, wybierz się na rower, rolki lub deskorolkę. Możesz także chodzić na basen, siłownię, zajęcia sportowe (np. taniec, sztuki walki), a nawet ćwiczyć w domu. Każdy sposób jest dobry. Warto znaleźć na aktywność fizyczną choć pół godziny każdego dnia, by odczuć zmianę na lepsze.

• Znaleźć czas na hobby i spędzanie czasu z przyjaciółmi. Każdy potrzebuje dobrej odskoczni, żeby nie zwariować! Czasem warto odłożyć podręczniki i notatki na bok, by spędzić czas w taki sposób, jaki najbardziej nam odpowiada. To dodaje energii, pozwala złapać dystans i poprawić samopoczucie. Po miło spędzonym czasie nauka będzie prostsza i bardziej efektywna.

• Poszukać pomocy. Czasem materiał z danego przedmiotu jest zbyt trudny i niezbędna okazuje się pomoc dobrego korepetytora lub przyjaciół, którzy lepiej rozumieją temat. Innym razem stres może okazać się tak przytłaczający, że warto porozmawiać z kimś dorosłym (rodzicem, opiekunem, pedagogiem, a nawet psychologiem). Nikt nie oczekuje, że będziesz samodzielnie radzić sobie ze wszystkimi wyzwaniami. Jeśli czujesz, że tego potrzebujesz, nie wahaj się poprosić o pomoc.

Przygotowanie do matury nie musi być takie złe! Zaopatrz się w dobre materiały, repetytoria i podręczniki, stwórz plan działania i pamiętaj o wartościowym wypoczynku, a z pewnością uda Ci się przetrwać ten zwariowany czas. Trzymamy za Ciebie kciuki.