Nie tylko Sekielski i Smarzowski. Jak kino obnaża kościelną pedofilię

Film o autentycznym śledztwie dziennikarzy dziennika „The Boston Globe”, demaskującym proceder molestowania seksualnego przez duchownych katolickich. Dziennikarze – w tych rolach m.in. Michael Keaton i Mark Ruffalo – muszą przełamać zmowę milczenia wokół sprawy. Prawdziwi bohaterowie historii dostali za swoje dochodzenie w 2003 roku Nagrodę Pulitzera.

Akcja „Sióstr Magdalenek” rozgrywa się w Irlandii w latach 60. XX wieku i skupia na trzech młodych kobietach, osadzonych w zakładzie zamkniętym prowadzonym przez tytułowe siostry zakonne. Bohaterki zostają umieszczone w zakładzie po uznaniu je za „upadłe” (miały dzieci z nieślubnego związku). Film ukazuje drastyczne sceny wykorzystywania kobiet do ciężkiej pracy, z której zyski w całości wpływały na konto klasztoru. Każda próba sprzeciwu lub nieposłuszeństwa jednoznaczna była z okrutnymi karami. „Siostry Magdalenki” oparte są na relacjach kobiet, które w rzeczywistości zamieszkiwały tego typu ośrodki. Przeżyły one piekło w murach zakonu.

Katolicka szkoła na Bronxie w 1964 roku. Charyzmatyczny ksiądz Flynn (Philip Seymour Hoffman) usiłuje złagodzić panujące w szkole obyczaje. Robi to wbrew kierującej szkołą zakonnicy – siostrze Aloysius Beauvier (Meryl Streep)
, która wierzy jedynie w surową dyscyplinę. Kiedy do szkoły zostaje przyjęty pierwszy czarnoskóry uczeń, a jedna z sióstr zauważa, że ojciec Flynn poświęca mu więcej uwagi niż innym dzieciom, siostra Beauvier rozpoczyna prawdziwą krucjatę, która ma na celu usunięcie księdza ze szkoły. Bez żadnych dowodów, jedynie polegając na własnym przeczuciu, zakonnica podejmuje walkę. Czy ma rację? Czy wolno jej na podstawie niejasnych odczuć oskarżać drugiego człowieka?

”Złe wychowanie” Pedro Almodovara to opowieść o homoseksualnym reżyserze Enrique (Fele Martínez) i jego przyjacielu z czasów dzieciństwa – Ignacio (Gael García Bernal). Obaj bohaterowie uczęszczali w przeszłości do tej samej katolickiej szkoły. Ignacio i Enrique spotykają się po latach. Ten pierwszy składa reżyserowi wizytę i przedstawia mu gotowy scenariusz na film. Okazuje się, że tekst dotyczy autentycznych wydarzeń, opisujących akty molestowania seksualnego małego Ignacio przez szkolnego księdza Manolo (Daniel Giménez Cacho). Enrique godzi się na rozpoczęcie produkcji. Mroczny, ciężki, trudny, ale odważny film.

Serial dokumentalny Netflixa opisuje sprawę zamordowanej w latach 60. w Baltimore siostry zakonnej Catherine Cesnik. Współczesne dochodzenie ujawnia, że siostra Cesnik mogła zostać zamordowana, bo odkryła szajkę pedofilów w sutannach gwałcących nastoletnie uczennice. Okrutny, wstrząsający dokument o wszechmocy kościoła katolickiego w Baltimore, o niewyobrażalnym okrucieństwie i perwersji księży, którzy przez lata molestowali dziewczęta w ”porządnej” katolickiej szkole.

Ten film Francuza Francois Ozona dostał w tym roku nagrodę Srebrnego Niedźwiedzia na Berlinale, ale w Polsce zobaczymy go dopiero we wrześniu. Ozon oparł scenariusz na autentycznej historii grupy La Parole Liberée (Uwolniona Mowa), która zebrała zeznania 85 osób, twierdzących, że były wykorzystywane przez księdza Bernarda Preynata w Lyonie. W filmie czterdziestoletni mężczyzna odkrywa, że ksiądz, który trzy dekady wcześniej molestował go na obozach skautowskich, wciąż pełni swoją posługę. Cynizm hierarchów budzi w nim aktywistę. Co ciekawe, wkrótce we Francji zacznie się autentyczny proces Preynata. Sam ksiądz próbował, bez skutku, zablokować pokazy we francuskich kinach. Za ukrywanie sprawy przed wymiarem sprawiedliwości odpowie także kardynał Philippe Barbarin.

Niewygodne dla Kościoła katolickiego fakty zostały ukazane także w nominowanej do Oscara „Tajemnicy Filomeny”. Film Stephena Frearsa jest kolejnym przykładem obrazu opisującego okrutne praktyki irlandzkich sióstr zakonnych, rzekomo „opiekujących” się młodymi dziewczynami, które w swym najbliższym środowisku zostały uznane za „upadłe” lub „zhańbione”. W przeciwieństwie jednak do „Sióstr magdalenek”, „Tajemnica Filomeny” nie sili się na kontrowersje i podchodzi do tematu w delikatny sposób. W rolach głównych filmu wystąpili Judi Dench oraz Steve Coogan.

Polski dokument Pawła Kaźmierczaka , który mogliśmy zobaczyć tylko w krótkim fragmencie. Reportaż miał dotyczyć rzekomych libacji alkoholowych w szkole im. św Jana De La Salle w Gdańsku, w których mieli brać udział zakonnicy, a także żartów o zabarwieniu seksualnym, opowiadanych w obecności nieletniej uczennicy. Na nagraniu słychać, jak zakonnicy przeklinają i opowiadają niewybredne żarty. Sąd Okręgowy w Gdańsku zablokował jednak emisję dokumentu w TVP. We fragmencie, który usłyszeliśmy, męski głos pytał: "Chcesz zobaczyć mojego ptaszka? Chodź, pokażę ci". Zakonnicy tłumaczyli, że wymiana zdań toczyła się w sekretariacie - dotyczyła ptaka hodowanego przez jednego z braci - i uczestniczyła w niej szkolna sekretarka, a nie uczennica. Zakonnicy zostali usunięci ze szkoły, ale film nie został nigdy pokazany w całości.