TOP 10: Najlepsze seriale skandynawskie. Mroczne kryminały i nie tylko

Z czym nam się kojarzy Skandynawia? Śnieżne wzgórza, mroźny klimat, mitologia nordycka oraz najcięższe odmiany muzyki rockowej. W literaturze i kinematografii dominuje natomiast mroczny kryminał.

Skandynawska popkultura jest bardzo zróżnicowana i sprowadzanie jej jedynie do ponurej estetyki noir jest nieco niesprawiedliwe. Oczywiście wśród najbardziej znanych kinowo-telewizyjnych dzieł są kultowe już kryminały, ale co z produkcjami, które eksplorują inne gatunki? W poniższym zestawieniu postawiliśmy na zróżnicowanie. Wśród wymienionych seriali znajdziecie zarówno pogodne komedie, jak i mroczne opowieści z pogranicza horroru. Będzie też nieco fantastyki. Zapraszamy do lektury!

Opowieść o wziętym nowojorskim księgowym, który zakochuje się na zabój w pięknej Szwedce i przeprowadza się dla niej do Sztokholmu. Biedak trafia w sam środek rzeczywistości, na którą nie był gotowy. Nie potrafi porozumieć się z przyszłymi teściami, gubi się wśród przepisów prawnych obowiązujących w Szwecji, a znalezienie właściwej pracy to dla niego prawdziwa katorga.

Największe kłopoty sprawia mu jednak zrozumienie obyczajów i sposobu myślenia autochtonów. Różnice kulturowe wydają się go przerastać, a my mamy niezły ubaw, obserwując jego codzienne zmagania. Twórcą serialu jest komik Greg Poehler (brat Amy Poehler), który fabułę swojego dzieła oparł na własnych doświadczeniach. On też porzucił Amerykę dla wielkiej miłości ze Szwecji. Cóż, nie od dziś wiadomo, że życie pisze najlepsze scenariusze.

Gösta to nietypowy serial o bardzo nietypowym jegomościu. Główny bohater jest psychologiem dziecięcym, który opuszcza zatłoczony Sztokholm i przenosi się na zupełne odludzie. Wprowadza się do chaty w środku lasu i otwiera tam praktykę zawodową. Gösta ma jasny i klarowny cel: chce zostać najlepszym człowiekiem na świecie. Jego misją jest pomaganie wszystkim potrzebującym. Niestety życie nie jest takie proste i dobroduszny Gösta wciąż ma pod górkę.

Odwiedzają go mieszkańcy pobliskiego miasteczka z bardzo dziwacznymi problemami. Niektórym z nich potrafi pomóc od ręki, inni stanowią bardziej skomplikowane przypadki. Perypetie Gösty mają słodko-gorzki smak. Pozytywne nastawienie nie zawsze jest lekarstwem na wszelkie bolączki ducha.

Ragnarok według mitologii nordyckiej oznacza koniec świata. Bogowie i olbrzymy rozpoczynają wojnę, która przyniesie zagładę wszystkiemu, co doczesne. Fani filmowych superbohaterów z pewnością kojarzą Ragnarok z efektownego, ale też zabawnego filmu o przygodach Thora – boga gromów. Norweski serial nawiązuje w pewien sposób zarówno do mitologii, jak i blockbusterów Marvela. Pierwsza seria przedstawia zalążek wojny bogów z tytanami, a głównym bohaterem opowieści jest Thor.

To jednak wszystko, jeśli chodzi o elementy wspólne, ponieważ akcja serialu toczy się we współczesnej Norwegii, a protagonistami są zwykli nastolatkowie. Okazuje się, że część z nich stanowi inkarnację mitologicznych postaci. Thor jest cichym i spokojnym chłopakiem, a jego brat Loki lubi ekstrawaganckie ciuszki i styl emo. Młodzi bogowie uczęszczają do szkoły i próbują odnaleźć się wśród rówieśników. Zwykłe życie uczniów przerywa pojawienie się ich odwiecznych adwersarzy, którzy okazują się być olbrzymami…biznesu. Zbliża się konfrontacja pomiędzy obiema stronami konfliktu, jednak nie będzie ona miała nic wspólnego z tym, co znamy z nordyckich mitów czy popularnych filmów Marvela.

Jeśli mowa o skandynawskich serialach, to nie sposób nie wspomnieć o produkcjach kryminalnych. Najznamienitszym przykładem jest "Most nad Sundem" – serial określany dzisiaj mianem klasyka. Powstały w 2011 roku duńsko-szwedzki format doczekał się nawet amerykańskiego remake’u pod tytułem "The Bridge: Na granicy".

Czym jest most nad Sundem? To ośmiokilometrowa konstrukcja nad cieśniną Sund, łącząca Kopenhagę ze szwedzkim Malmö. To właśnie na granicznej linii mostu zostaje znalezione ciało kobiety. Śledztwo rozpoczyna Saga Norén, policjantka, którą trudno nazwać najbardziej empatyczną osobą na świecie. Jej wnikliwi umysł staje się jednak idealnym narzędziem do rozwiązania skomplikowanej zagadki morderstwa. "Most nad Sundem" liczy 4 serie, a każda z nich koncentruje się na innej sprawie.

A co by było, gdyby w naszej spokojnej rzeczywistości zaczęli pojawiać się znikąd przedstawiciele różnych epok historycznych? Na ulicach wielkich miast zadomowiliby się prehistoryczni jaskiniowcy, komunikacją miejską podróżowaliby waleczni wikingowie, a na przedmieściach zamieszkaliby arystokraci z XIX wieku. Jak pogodzić taki społeczny galimatias?

Ten doskonały punkt wyjścia to wstęp do intrygującego norweskiego serialu pod tytułem "Przybysze". Twórcy idą jednak krok dalej, bo w niesamowity kontekst fabularny zostaje wbudowany wątek kryminalny. Tajemnicze morderstwo zmusza przedstawicieli wszystkich grup do połączenia sił w skomplikowanym śledztwie. Na pierwszą linię frontu zostaje wysłana młoda policjantka, która jeszcze nie tak dawno biegała z toporem po polu bitwy. Jej odkrycia pomogą odpowiedzieć na pytanie: skąd, u licha, oni wszyscy tutaj się wzięli?!

Czas na kolejny klasyk. Kurt Wallander to protoplasta wszystkich zmęczonych życiem, brudnych i śmierdzących alkoholem gliniarzy, którzy balansują na granicy tego, co dobre i złe. Wallander nie ma szczęścia w życiu, miłość się go nie ima i wciąż tkwi w kryzysie wieku średniego. Nie przeszkadza mu to jednak w rozwiązywaniu mrocznych i skomplikowanych zagadek kryminalnych. Jest specjalistą od naprawdę trudnych spraw.

Serial adaptuje z powodzeniem prozę szwedzkiego specjalisty od powieści kryminalnych — Henninga Mankella. Wallander na ekranie pojawiał się w kilku inkarnacjach, ale w powszechnej opinii to właśnie wersja skandynawska z Kristerem Henrikssonem jest najciekawsza.

Szeroka widownia kojarzy zapewne ten serial z amerykańskiego remake’u, który w niezwykle udany sposób zaadaptował historię dwójki gliniarzy rozwiązujących zagadkę śmierci młodej dziewczyny. "The Killing", bo taki tytuł nosiła hollywoodzka wersja, stał się pozycją kultową wśród fanów kryminałów, ale to nie oznacza, że duński oryginał można sobie darować. Wręcz przeciwnie, głównie ze względu na to, że to właśnie on rozpoczął światową modę na skandynawskie opowieści o policjantach rozwiązujących mroczne zagadki okrutnych zbrodni.

Przewrotna historia nowojorskiego gangstera Franka Tagliano, który w ramach programu ochrony świadków zostaje wysłany do śnieżnej Norwegii. Trafia do niewielkiej miejscowości Lillyhammer, gdzie stara się zasymilować z małomiasteczkową społecznością. Mimo swoich dziwacznych manier i niebezpiecznych nawyków zyskuje sympatię mieszkańców i wkrótce zadomawia się tam na stałe. Nie oznacza to oczywiście, że Frank rezygnuje ze swoich metod w dochodzeniu do celu. Tym razem korzysta z nich przeważnie w dobrej sprawie, a przynajmniej tak mu się wydaje.

W głównego bohatera tego norwesko-amerykańskiego serialu wciela się znany z "Rodziny Soprano" Steven Van Zandt. W niektórych miejscach produkcja nawiązuje do słynnego serialu HBO. Podczas jednej ze scen widzowie dostają nawet sugestię, że Frank Tagliano i Silvio Dante to jedna i ta sama osoba.

Norwesko-brytyjsko-duński miniserial wojenny imponujący zgodnością z faktami historycznymi i świetną oprawą audiowizualną. Genialny fizyk zostaje zwerbowany przez nazistów do współpracy przy tajnym projekcie zbrojeniowym. Ich celem jest skonstruowanie bomby atomowej. Żeby się powiodło, potrzebny jest unikatowy składnik – tytułowa ciężka woda. Komponent powstaje w niewielkim miasteczku na terenie Norwegii. Gdy alianci dowiadują się o niecnym planie hitlerowców, postanawiają przeprowadzić akcję zniszczenia norweskich fabryk. Do Skandynawii zostaje wysłany oddział komandosów ze ściśle tajnym zadaniem.

Lars von Trier jest dzisiaj jednym z najsłynniejszych, ale też najbardziej kontrowersyjnych reżyserów na świecie. To on nakręcił "Nimfomankę" – jawnie pornograficzny film fabularny, w którym aktorzy rzeczywiście uprawiali seks. Artysta ma na swoim koncie również szokującego "Antychrysta". Zanim stał się gwiazdą europejskiego kina, von Trier stworzył miniserial dla duńskiej telewizji.

"Królestwo" z 1994 roku było pewnego rodzaju odpowiedzią na "Miasteczko Twin Peaks" Davida Lyncha. Tytułowe Królestwo jest (rzeczywiście istniejącym) gigantycznym kopenhaskim szpitalem. Pracownicy placówki to bardzo ekstrawaganckie i nietypowe indywidua. Zmagają się z dziwacznymi problemami i przeżywają osobliwe przygody. Jakby tego było mało, szpital jest nawiedzony przez złowrogie siły. W otoczeniu lekarzy dzieją się przerażające rzeczy i momentami można odnieść wrażenie, że w placówce rezyduje sam diabeł.

"Królestwo" przypomina "Miasteczko Twin Peaks" w wielu aspektach. Motywy charakterystyczne dla kina grozy mieszają się z tymi komediowymi. W opowieści jest również wiele miejsca na wątki dramatyczne i obyczajowe. W 2004 roku powstał amerykański remake, do którego scenariusz napisał sam Stephen King.