Leni Riefenstahl: Nadworny filmowiec Adolfa Hitlera

Wreszcie zarzucono jej również tchórzliwość i dwulicowość – po śmierci Führera, aby uniknąć ewentualnej kary,* zarzekała się, że była niewinną, naiwną i wykorzystaną przez nazistów dziewczyną*, która nie miała pojęcia o ówczesnej sytuacji politycznej.

CZYTAJ DALEJ >>>

Przyszła na świat 22 sierpnia 1902 roku w Berlinie, w dobrze sytuowanej rodzinie. Już jako mała dziewczynka przejawiała zdolności artystyczne.

Miała cztery lata, gdy zaczęła malować i pisać wiersze. Szczególnie zaś pokochała taniec i aktorstwo – w marzeniach o karierze scenicznej wspierała ją kochająca matka.

I choć ojciec twierdził, że taki zawód nie jest odpowiedni dla panny z dobrego domu, Riefenstahl pobierała lekcje tańca w prestiżowej szkole baletowej.

Nauczyciele byli przekonani, że zrobi wielką karierę – i być może tak właśnie by się stało, gdyby nie poważna kontuzja kolana, która przekreśliła wszystkie plany ambitnej nastolatki.

Zrozpaczona Riefenstahl musiała zrezygnować z tańca, ale szybko pocieszyła się swoją drugą pasją – kinem. Przygodę zaczęła od współpracy z Arnoldem Fanckiem, który poszukiwał sprawnej i wysportowanej artystki do swoich filmów.

- Kiedy zaczynam pracować, zapominam o jedzeniu. Zapominam, że jestem kobietą. Zapominam się ubrać. Istnieje tylko praca. Tak bardzo mnie fascynuje, że zapominam o wszystkim – opowiadała. Kilka lat później będzie się starała zatuszować fakt, że swoją karierę zawdzięcza dwóm mężczyznom żydowskiego pochodzenia - Harry'emu Sokalowi, producentowi, który pomógł jej zadebiutować na ekranie, i Beli Balazsowi, krytykowi, który napisał scenariusz do „Błękitnego światła”.

Adolfa Hitlera poznała w 1932 roku, a ta znajomość szybko przerodziła się w coś więcej.

Riefenstahl nie kryła, że jest zafascynowana charyzmatycznym przywódcą i marzy o nawiązaniu z nim bliższej współpracy. Nie protestowała, gdy Führer poprosił ją o nakręcenie kilku filmów i tak w 1933 roku powstał "Triumf wiary", propagandowe dzieło o spotkaniu partii narodowosocjalistycznej, a dwa lata później "Triumf woli". Później oczywiście stwierdzi, że została do tego zmuszona.

Ale w latach 30. nie miała powodów do narzekań. Błyskawicznie awansowała na ulubienicę Wodza, który dbał, aby niczego jej nie brakło. W zamian za luksusy i przywileje Riefenstahl chętnie pracowała nad kolejnymi filmami, w których gloryfikowała niemieckiego przywódcę i tworzony przez niego nowy ustrój.

* - Dla mnie Hitler jest najwspanialszym człowiekiem na ziemi* – mówiła w 1937 roku, rozpływając się nad jego zaletami.

W 1936 roku Riefenstahl, wspierana finansowo przez Hitlera, dysponująca najlepszym sprzętem i otoczona najzdolniejszymi niemieckimi specjalistami, sfilmowała berlińską Olimpiadę (za co otrzymała Puchar Mussoliniego).

Gdy wybuchła wojna, wciąż pozostawała bliską towarzyszką Hitlera, dokumentując co ważniejsze wydarzenia (m.in. paradę zwycięstwa w Warszawie).* A kiedy wojska III Rzeszy zajęły Francję, wysłała mu telegram z gratulacjami.*

Podobno była z Führerem w tak zażyłych stosunkach, że Goebbels – który również usilnie zabiegał o względy Riefenstahl, ale został odrzucony – był zazdrosny o jej wpływ na Hitlera, martwił się o swoją pozycję i uważał ją za poważne zagrożenie.

Po wojnie dobra passa Riefenstahl wreszcie się skończyła. Kobieta, oskarżona między innymi o współpracę z nazistami i wykorzystywanie jeńców z obozów koncentracyjnych przy kręceniu filmów, wylądowała we francuskim więzieniu.

Nie przyznała się do winy, zarzekając się, że nigdy nie była antysemitką. Twierdziła również, że nie zdawała sobie sprawy z okrucieństwa niemieckiej armii, a jej filmy, określane jako propagandowe, miałby być wyłącznie bezstronnymi dokumentami. I dodawała, że była zbyt pochłonięta artystyczną stroną swoich produkcji, by dostrzec, że mogą one nieść ze sobą jakikolwiek przekaz polityczny.

- Nigdy nie byłam kochanką Hitlera, to kłamstwa – tłumaczyła się później. - Ale faktycznie byłam nim zafascynowana. Jednak nazywanie mnie „królową nazistów” jest niedorzeczne. Nigdy nie wypowiadałam się na tematy związane z polityką. Gdybym naprawdę była nazistką, zabiłabym się, tak jak Eva Braun. Nigdy nie powiedziałam, że Hitler był przystojny i inteligentny. Nie jestem idiotką. Nigdy nie widziałam masowych egzekucji i nigdy nie widziałam obozów koncentracyjnych.

I choć Riefenstahl do końca życia trzymała się swojej wersji, mało kto uwierzył, że faktycznie była naiwną kobietą wciągniętą w polityczną machinę.

Dla wielu stała się wrogiem publicznym numer jeden. Ludzie z branży filmowej nie chcieli mieć z nią nic wspólnego. Kiedy po wojnie próbowała wrócić do reżyserowania, sama musiała produkować i finansować swoje filmy („Dolina”, „Podwodne impresje”). Wszystkie przeszły bez echa.

Błędy z przeszłości nękały ją aż do śmierci.

- Poznanie Hitlera to moja największa życiowa katastrofa – mówiła później. - Dopóki nie umrę, ludzie będą powtarzać: "Leni jest nazistką".

Zmarła we śnie, 8 września 2003 roku. Miała 101 lat. (sm/gb)