"Król": Kto króluje w Warszawie Twardocha?
Żydowscy gangsterzy, patologiczni antysemici, nowoczesne kobiety i zakompleksieni mężczyźni - to główni bohaterowie "Króla" na motywach powieści Szczepana Twardocha. Warto poznać najważniejsze osoby dramatu i miejsca, w których się on odbywa. Ale uwaga: tekst zawiera spoilery z pierwszego odcinka.
05.11.2020 | aktual.: 01.03.2022 14:41
"Król": Postaci fikcyjne:
Jakub Szapiro - główny bohater powieści i serialu. Żyd mieszkający w Warszawie. Przez lata był bardzo utalentowanym bokserem, ale postanowił zawiesić rękawice na haku, a swoje umiejętności wykorzystywać niekoniecznie zgodnie z prawem - trafia do bandy Kuma Kaplicy, gdzie z miejsca staje się bardzo ważną postacią - to właśnie on jest tytułowym Królem. Zajmuje się przede wszystkim ściąganiem haraczy, co często łączy się z brutalnymi pobiciami. Nie cofa się też przed morderstwem. Jedną z jego ofiar jest ubogi kupiec Naum Bernsztajn. Wyrzuty sumienia po jego zabiciu Szapiro stara się uspokoić biorąc na wychowanie jego małoletniego syna. W serialu Szapiro będzie miał twarz Michała Żurawskiego.
Pantaleon Karpiński - jeden z członków gangu Kaplicy, bardzo wierny wobec szefa. Ma to uzasadnienie historyczne - Kaplica pomógł Karpińskiemu uciec z cyrku, gdzie występował jako dziwoląg. Najpierw go ukrył, a potem dał pracę w swoim gangu. Karpiński trafił do cyrku za sprawą pozostałości po syjamskim bliźniaku, którą nosi na ciele - to zarys twarzy, który można dostrzec z tyłu głowy. Po ucieczce z cyrku mocno próbuje ją ukryć, ma więc długie, opadające na ramiona włosy. Ale pamiątka po bracie ma też dla niego znaczenie metafizyczne - Karpiński ma poczucie, że słyszy w głowie jego głos, podpowiadający co się stanie. Jest dzięki temu kimś w rodzaju jasnowidza. Jest jednym z najsilniejszych fizycznie ludzi w Warszawie, co bardzo przydaje się podczas bandyckich napadów, ale czasem przekonuje się o tym żona Karpińskiego, którą ten regularnie bije. W serialu Karpińskiego zagrał Paweł Wolak.
Munja Weber - jeden z pomniejszych członków ganku Kaplicy, ważny o tyle, że jest osobistym szoferem szefa. Jest bardzo niesamodzielny i strachliwy, nie potrafi przeciwstawić się żadnemu poleceniu, nawet takiemu, z którym się całkowicie nie zgadza. Często daje sobą pomiatać zarówno szefowi, jak i innym gangsterom, którzy zajmują wyższe od niego miejsce w hierarchii. W serialu zagra go Andrzej Kłak.
Moryc Szapiro - młodszy brat Jakuba, który w wielu aspektach jest jego całkowitym przeciwieństwem. Brzydzi się przemocą i unika jej za wszelką cenę. Inaczej niż brat, który jest zakochany w Warszawie i nie ma najmniejszego zamiaru z niej wyjeżdżać, jest zagorzałym syjonistą - przygotowuje się do wyjazdu do Palestyny, żeby tam budować nowe państwo żydowskie. Namawia do tego Jakuba, ale ten nie chce nawet o tym słyszeć. Na co dzień jest studentem prawa i działaczem organizacji syjonistycznej Poalej Syjon. Zagrał go Piotr Żurawski, który w prywatnym życiu jest bratem Michała, odtwórcy roli Jakuba Szapiro.
Zosia - narzeczona Moryca Szapiro, młodszego brata Jakuba. Podobnie jak on działa w syjonistycznej organizacji Poalej Syjon - w prowadzonej przez nią świetlicy opiekuje się żydowskimi dziećmi. Z pozoru troskliwa, delikatna i wrażliwa, ma też drugą stronę - potrafi mocno bronić swojego zdania, kłócić się i stawiać na swoim. Uczy się strzelać i obsługiwać broń - jest gotowa w Palestynie z karabinem w ręku walczyć o państwo żydowskie. Zagrała ją Masza Wągrocka.
Mosze Bernsztajn - choć niepozorna, to jednak jedna z najważniejszych postaci w książce i serialu. To żydowski nastolatek z biednej rodziny. Na dodatek - pół-sierota. Co więcej - stał się nią za sprawą Szapiry. Na rozkaz Kaplicy zamordował on jego ojca, Nauma Bernsztajna. Chcąc uciszyć wyrzuty sumienia, bokser bierze chłopaka pod opiekę, ubiera, żywi, uczy przydatnych umiejętności. Staje się jego opiekunem i mentorem, zaczyna w nim widzieć swojego następcę. Chłopaka zagrał Kacper Olszewski.
Stanisława Tabaczyńska - wyjątkowa postać w gangu Kapicy. Choćby dlatego, że jest jedyną kobietą w tym męskim gronie. Jest zadeklarowaną lesbijką w męskim typie, zwanym butch - nosi męskie stroje, ma krótkie włosy, porusza się i zachowuje jak mężczyzna. Znana jest też z niewyparzonego języka i bezczelności - te cechy sprawiają, że dobrze dogaduje się z Szapirą. Mężczyźni trochę się nią fascynują, a trochę się jej boją. Gangsterzy bardzo ją szanują - umie się świetnie bić, zawsze ma ze sobą spory arsenał: kastet, nóż i aż dwa pistolety. Mogą też na niej polegać prostytutki z kontrolowanego przez bandę Kapicy domu publicznego - broni ich przed agresywnymi klientami, których nie brakuje. Zagrała ją Barbara Jonak.
Janusz Kocot - jeden z członków gangu Kapicy. Żarliwy, wrażliwy na ludzką krzywdę socjalista i ateista, który ma zaskakująco konserwatywne poglądy w kwestiach obyczajowych. Jest bardzo lojalny wobec gangu, jego członkowie cenią jego odwagę, zapalczywość i pewność. Słynie z tego, że szybciej mówi, niż myśli, co sprawia, że często pakuje się w kłopoty. Zagrał go Marcin Pempuś.
Jerzy Ziembiński - dobrze ustosunkowany prokurator o endeckich poglądach, które ukrywa przez opinią publiczną. Nie afiszuje się także ze swoimi seksualnymi fascynacjami masochizmem. Jest wdowcem, który wychowuje dwójkę dorosłych dzieci: Annę i Andrzeja. Zagrał go Andrzej Seweryn.
Anna Ziembińska - córka Jerzego, siostra Andrzeja. Przez wiele lat mieszkała zagranicą - studiowała w Szwajcarii. Jest przebojowa i pewna siebie, a czasem wręcz bezczelna. Jest nowoczesna i odważna obyczajowo. Zdaje sobie sprawę ze swojej fizycznej atrakcyjności, której nie waha się wykorzystywać w relacjach z mężczyznami. Wbrew antysemickiej atmosferze w domu rodzinnym, zostaje kochanką Żyda - Szapiry. Zagrała ją Lena Góra.
Andrzej Ziembiński - syn Jerzego, brat Anny. Podziela endeckie poglądy swojego ojca, a wręcz idzie jeszcze dalej w tym kierunku - jest aktywnym działaczem skrajnie nacjonalistycznego ugrupowania ONR-Falanga. Zajmuje się tam szkoleniem zbrojnej bojówki, przygotowującej przewrót polityczny, wymierzony w piłsudczyków i Żydów. Jest także bokserem. To właśnie z nim swoją ostatnią oficjalną walkę na ringu stoczył Szapiro. Zagrał go Piotr Pacek.
Ryfka Kij - jedna z najbardziej barwnych postaci tego uniwersum. Prostytutka, burdel-mama, silna, samodzielna pewna swego kobieta. Pochodzi z biednej żydowskiej rodziny. Jeszcze jako nastolatka była kochanką Kaplicy, potem trafiła na ulicę, gdzie pracowała jako prostytutka. Za zabójstwo w samoobronie agresywnego klienta trafiła do więzienia. To był najtrudniejszy okres w jej życiu - doznała licznych krzywd i upokorzeń, ale jednocześnie stworzyła sobie bardzo twardy pancerz, który bronił ją potem przed problemami. Po powrocie do życia na wolności zaczęła prowadzić dość ekskluzywny burdel, którym opiekuje się gang Kaplicy. Bywają tam zarówno gangsterzy, jak i ustosunkowani członkowie warszawskiej elity. Ryfka jest jednocześnie swego rodzaju opiekunką i ostoją "żołnierzy" Kaplicy, którzy przychodzą do niej wypłakać się i lizać rany. Ale co najważniejsze - jest także kochanką Szapiry. Zagrała ją Magdalena Boczarska.
Bronisław Żwirski - jeden z najważniejszych bohaterów politycznego wątku "Króla". Jest liderem nacjonalistycznej, szowinistycznej, antysemickiej organizacji ONR-Falanga, która planuje przejąć władzę w Polsce i wprowadzić nowy porządek, oparty na nacjonalistycznych zasadach i eliminacji Żydów z życia politycznego i społecznego. Zagrał go Adam Bobik.
Litwińczuk - postać bez imienia, gorliwy urzędnik, karierowicz, etatysta i legalista. Jest sekretarzem premiera Sławoja Składkowskiego. Jest tak lojalny wobec państwa, że potrafi dla jego dobra zgodzić się nawet na nielegalne działania. Prywatnie jest wielkim miłośnikiem szachów. Zagrał go Bartłomiej Topa.
Edward Tiutczew - Rosjanin z pochodzenia, sierota, którego odrzuciła dalsza rodzina, ale przygarnął Radziwiłek. Zatrudnił go jako swojego adiutanta i ochroniarza, za co ten jest mu bardzo wdzięczny, posłuszny i ślepo lojalny. Na co dzień bardzo cichy, wykorzystuje każdą wolną chwilę na lekturę. Zagrał go Mikołaj Kubacki.
"Król": Postaci historyczne:
Edward Rydz-Śmigły - postać historyczna, jeden z najważniejszych polskich polityków okresu międzywojennego, wywodzący się z kręgów legionowych, marszałek Wojska Polskiego, Generalny Inspektor Sił Zbrojnych. Zagrał go Andrzej Szeremeta.
Felicjan Sławoj Składkowski - postać historyczna, piłsudczyk, generał Wojska Polskiego, premier Rzeczpospolitej od maja 1936 roku do klęski wrześniowej z 1939 roku. Z zawodu był lekarzem, chętnie podkreślał przynależność do lóż wolnomularskich. Wierny Piłsudskiemu jeszcze od czasów legionowych, pełnił potem z jego poręki liczne wysokie funkcje państwowe. W serialu zagrał go Adam Ferency.
Adam Koc - jedna z kilku historycznych postaci w serialu. Legionista, piłsudczyk, poseł. Był pułkownikiem Wojska Polskiego, przywódcą politycznego ugrupowania zwanego Obozem Zjednoczenia Narodowego. Głosił potrzebę sojuszu z nacjonalistami. Zagrał go Krzysztof Pieczyński.
"Król": Postacie fikcyjne, oparte na prawdziwych:
Jan Kum Kaplica - herszt jednej z najgroźniejszych band w przedwojennej Warszawie, z mocnymi powiązaniami z ówczesną stołeczną i krajową elitą polityczną. Choć sam jest chrześcijaninem, chętnie przyjmuje do gangu Żydów. Jego banda operuje przede wszystkim w miejscach, gdzie mieszkali i pracowali warszawscy Żydzi: na Woli czy na tzw. Karcelaku. Boss ma mocno polityczną przeszłość - uczestniczył w rewolucji 1905 roku, a potem przez lata był bojowcem PPS-u, bliskim samemu Piłsudskiemu, brał udział w walkach o niepodległość w 1918 roku. W rozgrywkach mafijnych jest bezwzględny, ale kieruje się specyficznym poczuciem sprawiedliwości. Ta postać wzorowana jest na prawdziwym warszawskim gangsterze z tamtej epoki, Łukaszu Siemiątkowskim, zwanym Tatą Tasiemką. Kuma zagrał Arkadiusz Jakubik.
Janusz Radziwiłek - jeden z żydowskich gangsterów, który zmienił nazwisko na "arcypolskie", wzorowany jest na prawdziwej postaci, Doktorze Łokietku, który także chciał się nazywać bardziej "po polsku". Radziwiłek urodził się w ortodoksyjnej żydowskiej rodzinie, ale Kaplica wyrwał go z tradycjonalistycznej wspólnoty i wysłał do szkoły zagranicą. Radziwiłek sporo podróżował - trafił także do Ameryki, gdzie podglądał działanie tamtejszych mafii i organizacji gangsterskich, a potem próbuje te obserwacje przenieść na warszawski grunt. Po latach spędzonych zagranicą pozostał mu także sposób mówienia - posługuje się mieszanką kilku języków. Ma wysoką pozycję w gangu Kaplicy, co skrzętnie wykorzystuje. Jest brutalny i bezwzględny, szczególną niechęcią darzy Ryfkę. Zagrał go Borys Szyc.
"Król": Miejsca:
Burdel Ryfki - miejsce fikcyjne, mieści się w południowym Śródmieściu Warszawy, nieopodal placu Zbawiciela.
Kercelak - właściwie plac Karcelego, miejsce historyczne, choć dziś już nieistniejące. Mieściło się na Woli i początkowo - w drugiej połowie XIX wieku - handlowano tam paszą. Z czasem asortyment znacznie się rozszerzył i obejmował: żywność, artykuły gospodarstwa domowego, starzyznę i tzw. tandetę. Słynął z tego, że można tam było trafić najróżniejsze okazje, a wiele sprzedawanych przedmiotów miało niejasne pochodzenie - można się było domyślać, że brały się z kradzieży. Targiem trzęsła banda Taty Tasiemki, która wymuszała haracze od sprzedających.
Mieszkanie Jakuba Szapiro - mieści się w samym sercu dawnej warszawskiej dzielnicy żydowskiej, w rejonie tzw. ptasich ulic: Gęsiej i Pawiej, niedaleko Nowolipek i Świętojerskiej.
Pasaż Simonsa - nieistniejący już dziś kompleks handlowo-usługowy, który funkcjonował w latach 1903-1944. Znajdował się na Muranowie, przy zbiegu ulicy Długiej i Nalewek, nieopodal Ogrodu Krasińskich. Mieściły się tam głównie lokale handlowe i usługowe, ale sporą część zajmował największy wówczas żydowski klub sportowy - Makabi. Były tam biura klubu i dwie sale do ćwiczeń: gimnastyczna i bokserska. Klub powstał w 1915 roku w celu "racjonalnego wychowania fizycznego młodzieży żydowskiej". W szczytowym momencie występowało w nim około 2000 zawodników różnych dyscyplin. Wychowankiem klubu był m.in. Józef Klotz, piłkarz, który w 1922 roku zdobył pierwszą oficjalną bramkę dla polskiej reprezentacji futbolowej.
Restauracja Simon i Stecki - jedna z najbardziej cenionych i prestiżowych restauracji przedwojennej Warszawy. Mieściła się w eleganckiej okolicy - przy Krakowskim Przedmieściu. Chętnie spotykają się tam bohaterowie serialu. Co ciekawe - epizodyczną rolę szefa lokalu zagrał Szczepan Twardoch, autor powieści, na której oparty jest serial.
Willa Kuma Kaplicy - z punktu widzenia serialowych wydarzeń, mieści się w stosunkowo odległym miejscu - na dalekim Mokotowie, przy ulicy Puławskiej, na skrzyżowaniu z Domaniewską, nieopodal parku Królikarnia.
Willa Ziembińskich - Ziembińscy mieszkają na drugim "biegunie" Warszawy względem Kaplicy, na północy, na eleganckim, prestiżowym Żoliborzu, na ulicy Mickiewicza, koło placu Wilsona.
Zapowiada się, że serial na podstawie powieści Szczepana Twardocha będzie pasjonującą paradą niezwykłych postaci: wielobarwnych, nieoczywistych, intrygujących. Warto wspomnieć, że będzie ich znacznie więcej niż w książce - pisarz wraz z autorami scenariusza, dopisali kilka dodatkowych postaci, żeby świat serialu był jeszcze bogatszy.