"Unorthodox" Netfliksa. Prawdziwa historia dziewczyny, która uciekła od ortodoksyjnych Żydów

Podpowiadamy wam cały czas, co warto obejrzeć, nie ruszając się z kanapy. Pisaliśmy ostatnio o nowej serii dokumentalnej Netfliksa - "Król tygrysów", która budzi spore zamieszanie wśród internautów. Jest coś jeszcze lepszego! "Unorthodox" na podstawie wspomnień Debory Feldman.

Nie może nosić jeansów ani innych ubrań, które podkreślają jej kształty. Jak najszybciej musi wyjść za mąż, bo tak robią dobre Żydówki. Musi mieć też jak najwięcej dzieci, bo tego wymaga od niej społeczność. Amerykańscy chasydzi uważają, że im większa jest ich społeczność, tym i większa zemsta na Hitlerze.

Nie może czytać książek i korzystać z internetu. Gotuje, modli się, a po wyjściu za mąż zajmuje się głównie domem. Nie wie nic o seksualności. Nie wie, jak wyglądają jej miejsca intymne do czasu, aż idzie na "nauki przedmałżeńskie". Wtedy pierwszy raz dowiaduje się, że jej ciało ma zaspokajać mężczyznę.

Taka była rzeczywistość Debory Feldman. Swoją historię (zmieniając część szczegółów) opisała w książce "Unorthodox. Jak porzuciłam świat ortodoksyjnych Żydów".

Serial Netfliksa bazuje na jej historii. Jednak to, co dzieje się z główną bohaterką po ucieczce od chasydów, to już wytwór wyobraźni twórczyń serialu.

Życie w klatce

Akcja toczy się dwutorowo. Esty Shapiro (genialna Shira Haas)
ucieka od swojego męża. Ucieka właściwie od całej społeczności chasydów (Satmar), zamieszkujących Williamsbourgh w Nowym Jorku. Bierze ze sobą tylko trochę pieniędzy, paszport wyrobiony pokrętną drogą przez znajomą i zdjęcie babci. Rusza do Berlina, gdzie mieszka jej matka - ona też kiedyś uciekła od chasydzkiej rodziny.

Esty w Berlinie odkrywa, czym jest życie i wolność. Jednocześnie twórcy serwują nam co chwilę jej wspomnienia z życia wśród chasydów. Pomijają wątki dotyczące nastoletniego życia i skupiają się na chwilach tuż przed ślubem.

Miała 17 lat, gdy zaaranżowano jej małżeństwo. Twórcy wykonali znakomitą, tytaniczną pracę w odtworzeniu szczegółów życia chasydów.

Możemy zobaczyć, jak wygląda swatanie młodych chasydów, jak wyglądają przygotowania do ślubu przez pannę młodą, jak wygląda spotkanie z kobietą, która uświadamia nastolatkę w "pożyciu małżeńskim", co dzieje się podczas długiej i skomplikowanej na pierwszy rzut oka ceremonii zaślubin, jak goli się mężatkom głowę na zero i co dzieje się podczas pierwszej wspólnej nocy młodej pary.

Esty, która nigdy nie chciała być "tylko żoną", zaczyna rozumieć, w jakiej sytuacji się znalazła. Jest osaczona przez rodzinę męża i ze stresu nie jest w stanie zajść w ciążę. Presja jest olbrzymia, a na każdym kroku wszyscy udowadniają jej, że jest stworzona do zaspokajania męża i rodzenia. Nie wytrzymuje.

Jak porzucić świat ortodoksyjnych Żydów

Netfliksowy "Unorthodox" to perła tej platformy. W serialu twórczynie podjęły większość najważniejszych wątków z książki, którą wydano w Polsce w 2017 r.

Jak wspomnieliśmy, zmieniono drugą część historii Feldman, bo kobieta jest w Niemczech (gdzie cały czas mieszka), osobą publiczną. Najważniejsze było to, by pokazać rzeczywistość satmarskich dziewcząt.

Choć historia pokazana w serialu może być dla wielu wstrząsająca i nie do pomyślenia w XXI wieku, to książka jest jeszcze mocniejsza.

Młode chasydki kończą przeważnie tylko jedną szkołę - mając 17 lat, są zdaniem społeczności dorosłe i gotowe na małżeństwo. Bez wykształcenia skazane są na mężów. Niektórzy też nie pracują, bo życie poświęcają modlitwie. Wtedy oboje skazani są na rodzinę mężczyzny.

Tak jak w naszej kulturze jesteśmy otoczeni reklamami podpasek i pełno wokół nas nawiązań do seksu, satmarskie dziewczyny dowiadują się o cielesności dopiero przed ślubem. Wtedy też uświadamia się je, jakich zasad muszą przestrzegać, gdy dostaną okres. Bo nie mogą pod żadnym pozorem dotknąć męża.

"Musisz sprawdzać dwa razy dziennie. Raz po przebudzeniu, raz przed zachodem słońca. Jeśli zapomnisz, musisz zapytać rabbiego, czy możesz zacząć od początku. Jeśli sprawdzisz któregoś dnia i nie będzie krwi, ale będzie plamienie, musisz zanieść szmatkę do rabbiego, żeby orzekł, czy to koszerne, czy nie. Jeśli poplamisz bieliznę, ją także musisz zabrać do rabina. Albo posłać męża, żeby zapytał" - wspomina w książce Feldman.

Wiele miejsca poświęca też tematowi seksu. "W Talmudzie napisano, że wędrowny kupiec musi mieć stosunek z żoną co sześć miesięcy, robotnik trzy razy w tygodniu, a badacz Tory w każdy piątek wieczór. Ponieważ chasydzi uważają się przede wszystkim za uczonych w Piśmie, trzymają się tej dyrektywy. Ja nie przepadam za tym, bo po szabasowej kolacji zawsze czuję się przejedzona i zmęczona. On i tak chce uprawiać seks, nawet jeśli byliśmy wobec siebie bardzo chłodni ledwie chwilę wcześniej" - pisze.

Serial na Netfliksie ma zaledwie cztery odcinki. Koniecznie sięgnijcie po książkę, z której dowiecie się dużo więcej o tym, jak wygląda życie młodej kobiety wśród ortodoksów. Deborah pisze też m.in. o tym, jak Satmarzy ukrywają pedofilów i innych przestępców z własnej społeczności. Jest też sporo o tym, jak w prywatnych szkołach pilnuje się, by dziewczynki nie miały ze sobą żadnych cielesnych kontaktów. Lektura obowiązkowa dla fanów tego serialu. A można być pewnym, że dołączycie do tego grona.

Druga konieczność to krótki seans "making of", który też dostępny jest na Netfliksie. Twórcy zdradzają, ile pracy trzeba było włożyć, by choćby zgadzały się wszystkie stroje chasydów. I okazuje się, że wśród aktorów są ludzie, którzy na swojej skórze przekonali się, jak to jest uciec od ortodoksyjnej rodziny.