Beata Tyszkiewicz
Miejsce urodzenia: | Warszawa, Polska |
Filmografia: | Studniówk@ (2018) (Ciocia Barbara) |
Jedna z największych, legendarnych gwiazd polskiego kina, słynąca z talentu i urody aktorka filmowa, „pierwsza dama polskiego kina”.
Urodziła się 14 sierpnia 1938 roku w Wilanowie. Przez rok (1957-58) studiowała w warszawskiej PWST – ponieważ oficjalne przyczyny odejścia nie są do końca znane, narodziła się na ten temat seria anegdot. Jest bodaj jedyną w Polsce aktorką wyłącznie filmową. W teatrze wystąpiła jedynie w jednej roli, jednak ten charakter gry i pracy zupełnie jej nie odpowiadał. Jak sama twierdzi, była na pracę aktorki teatralnej zbyt leniwa, gdyż ta wymaga sporego nakładu pracy.
W 1964 pojawiła się więc w roli Renaty, w 25 przedstawieniach sztuki Hemingwaya „Za rzekę w cień drzew” w Teatrze Ateneum i na tym zakończyła się jej przygoda z teatrem.
Debiut filmowy nastąpił jeszcze w liceum (szkoła Sióstr Niepokalanek w Szymanowie), kiedy wybrano ją do roli Klary w „Zemście” (1956). Jej szlacheckie pochodzenie, wychowanie i sposób bycia zagrały tutaj niebagatelną rolę. Po debiucie szybko posypały się propozycje filmowe. W latach 60-tych co roku obsadzana była w co najmniej jednej roli. Współpracowała z największymi mistrzami polskiego (i nie tylko polskiego) kina. Już w 1959 roku po raz pierwszy wystąpiła u Wojciecha Jerzego Hasa w filmie „Wspólny pokój”.
W 1964 roku pojawi się u mistrza w „Rękopisie znalezionym w Saragossie”, zaś w 1968 roku w słynnej roli Izabeli Łęckiej w adaptacji „Lalki|”. Sławę przyniosły jej właśnie kostiumowe role dystyngowanych dam (Marysia Walewska w „Marysi i Napoleonie” Leonarda Buczkowskiego, księżniczka Elżbieta w „Popiołach” Wajdy, Ewelina Hańska w „Wielkiej miłości Balzaka” Wojciecha Solarza). Niezwykle często wcielała się w role „dam”, „hrabin”, „Ambasadorowych”, „Mecenasowych”.
Kilkakrotnie współpracowała z takimi reżyserami, jak Janusz Morgenstern („Mniejsze niebo” 1980, serial „Polskie drogi” 1977 – Nagroda Komitetu ds. Radia i TV), Jan Rybkowski („Naprawdę wczoraj” 1963), Jan Batory („Odwiedziny prezydenta” 1961), Juliusz Machulski („Seksmisja”, „Vabank II”, „Kingsajz”). Grała u Wajdy, który został pierwszym z trzech mężów aktorki („Samson” 1961, „Popioły” 1965, „Wszystko na sprzedaż” 1968).
Pojawiła się w „Zaduszkach” Tadeusza Konwickiego (1961), „Nocach i dniach” Jerzego Antczaka (1975), „Stawce większej niż życie” (1967), „Ferdydurke” Jerzego Skolimowskiego (1991), serialu „Ekstradycja 2 i 3” (1996, 1998), w „Złocie dezerterów” Janusza Majewskiego (1998). Grała też u Agnieszki Holland (film TV„Wieczór u Abdona” 1975) , Krzysztofa Zanussiego („Kontrakt” 1980), Andrieja Konczałowskiego („Szlacheckie gniazdo” 1969), Claude’a Leloucha („Edith i Marcel” 1983) i Kazimierza Kutza („serial TV „Sława i chwała” 1997). Wystąpiła w roli Iwony w „Sezonie na bażanty” (1985) Wiesława Saniewskiego.
W 1996 roku zagrała w „Niemcach” Zbigniewa Kamińskiego, za rolę w którym otrzymała Nagrodę Specjalną na FPFF w Gdyni. Jedną z ostatnich większych ról aktorki jest występ w komedii romantycznej „Zakochani” (1999) Piotra Wereśniaka oraz udział w serialu „Trędowata”. Pojawiła się też w epizodzie w „Placu Zbawiciela”(2006) oraz – w roli sprzątaczki - w komedii „Ryś” (2007). W latach 2008-2009 grała babcię Michała w serialu "Teraz albo nigdy!". W 2009 roku zagrała w filmie "Zamiana", a w 2011 roku w obrazie "Listy do M.".
Jest laureatką szeregu nagród w plebiscytach na „najpopularniejszą polską aktorkę” (lata 60-te i 70-te). W 1977 roku otrzymała z rąk Ministra Spraw Zagranicznych Dyplom Uznania za wybitne zasługi w propagowaniu polskiej kultury za granicą. Została też odznaczona Krzyżem Kawalerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1989) oraz Krzyżem Komandorskim w Gwiazdą (1997), z rąk Michaiła Gorbaczowa przyjęła zaś „Order Narodów”.
Jest autorką książki „Wszystko na sprzedaż (2003). W pierwszych dwunastu edycjach była jednym z jurorów w polskiej edycji programu "Taniec z gwiazdami".
Była żoną Andrzeja Wajdy, z którym ma córkę, Karolinę Wajdę. Była także żoną Witolda Orzechowskiego i Jacka Padlewskiego, z którym ma córkę Wiktorię Padlewską. Pasją aktorki jest fotografia.
Komentarze